9 oktober 2024

De engelbewaarder op zwarte gympen

“Goedemorgen, Luuk!” Mirthe opent de gordijnen en slaat de dekens terug. Niet te ver, want dan krijgt hij het koud. Luuk heeft Duchenne, een spierziekte waardoor hij steeds meer spierkracht verliest. Zelfstandig wonen lukt daardoor niet meer. Gelukkig staat leerling-verpleegkundige Mirthe voor hem klaar. Samen met haar collega’s van Thebe Elisabeth.

Hartje Goirle – in zijn eigen appartement – krijgt Luuk (36) de hoog intensieve somatische zorg die hij nodig heeft. Dat is gespecialiseerde medische zorg die gericht is op cliënten met complexe lichamelijke aandoeningen. Beademing krijgt hij ‘s nachts via een kap. Overdag via zijn rolstoel. Maar als het aan Luuk ligt, ademt hij overdag zo veel mogelijk zelf. Hij doet er alles aan om fit te blijven en de mooie dingen van het leven mee te krijgen. Zo rijdt hij op een zonnige donderdagochtend graag even naar de markt voor kersen. Of hij gaat uit lunchen met zijn moeder. 

Dag en nacht klaarstaan voor bewoners 

Om zo lang mogelijk van het leven te genieten, woont Luuk bij Thebe Elisabeth, samen met zes anderen. Zij wonen hier omdat ze ook Duchenne hebben of COPD, óf omdat ze langdurige zorg nodig hebben vanwege bijvoorbeeld een hersenbloeding of een val van de trap. De zorgverleners van dit Expertisecentrum van Thebe blinken uit in hoog intensieve specialistische zorg (HISZ) inclusief beademing. Dag en nacht staan ze klaar voor de bewoners. 

Iedereen is bereid om te helpen 

De 22-jarige Mirthe is één van die specialisten in dit team. Ze studeert hbo-verpleegkunde aan de Fontys en gaat haar laatste jaar in. Thebe kent ze op haar duimpje. Ze begon hier als stagiair, werkte daarna als invaller en nu dus als leerling-verpleegkundige. “Het is echt zó fijn hier! De collega’s zijn leuk en iedereen is bereid om te helpen.” Toch is de verantwoordelijkheid volgens haar ook groot. “Ja, het is opletten. Je moet medisch ingewikkelde dingen doen, en hebt ook te maken met bewoners die complex gedrag kunnen vertonen. Maar het past bij mij. Die uitdaging heb ik nodig.”  

Een van die bewoners is Luuk. Minstens drie dagen per week – ze draait als leerling nog geen nachtdienst – helpt ze Luuk met zijn dagelijkse en medische verzorging. En dat begint vandaag al om 07.00 uur ‘s ochtends. En zo komen we terug bij het begin van dit verhaal.  

“Goedemorgen, Luuk!” 

Nu de gordijnen open zijn, helpt Mirthe Luuk uit zijn pyjamabroek. Ze zorgt ervoor dat hij kan plassen in het urinaal. Terwijl hij dat doet, is Mirthe druk met het installeren van Luuks rolstoel en het klaarzetten van zijn medicatie. Heel wat handelingen later, komt Mirthe met de passieve tillift en kan Luuk van de beademing af, zijn rolstoel in. Het tillen moet snel, zodat er niet te veel slijm – of sputum, zoals dat medisch heet – omhoog komt.  

“Mensen met Duchenne hebben veel last van sputum”, vertelt Mirthe. “En ze missen de spierkracht om het op te hoesten, zodat het eruit kan. Daarom zuigen we dit uit én gebruiken we vaak ook nog een hoestmachine.” Zo ook bij Luuk. “Hij leunt dan zelf naar voren, de rest doe ik, waarbij ik goed op mijn houding let, want ik ben niet zo groot, en hij kan geen weerstand bieden.” 

Twee spuitjes Axe Dark Temptation  

Dan begint de rest van de verzorging. Tandenpoetsen, wassen, scheren, aankleden en medicatie nemen. En tot slot de finishing touch: wat gel in de haren, twee spuitjes Axe Dark Temptation en Luuk is er helemaal klaar voor. Na dit ochtendritueel van ongeveer anderhalf uur, rijdt hij zichzelf naar het ontbijt. “Meestal twee stukken peperkoek met boter en daarna een kiwi”, lacht Mirthe.  

Dit is nog maar de ochtend. Maar Mirthe ziet hem die dag nog vaker. ”Hij belt als het nodig is. Bijvoorbeeld voor het legen van zijn katheter, voor de hoestmachine of voor een ander blad op zijn rolstoel.” Lunchen en avondeten kan hij grotendeels zelf, als het klaarstaat. “Ik installeer alleen zijn robotarm en snijd het eten”, vertelt Mirthe.  

Ze houden elkaar scherp 

Gaat het dan allemaal zo gemakkelijk? Nee, helemaal niet, benadrukt Mirthe: “Iedereen zit weleens wat minder in zijn vel. Luuk ook. Maar hij kan het goed hebben als ik direct ben en zeg: ‘Hé Luuk, als we zó gaan doen…!’” Mirthe en Luuk houden elkaar sowieso scherp. “Ja”, lacht Mirthe, “toen ik laatst mopperde dat de katheter niet liep, antwoordde hij droogjes: ‘Nee, die heeft toch ook geen pootjes?’” Het is tekenend voor de band die ze hebben, maar ook voor Luuks humor en optimisme. 

Ontladen  

Rond 15.30 uur zit Mirthes dag erop. Ze stapt in haar blauwe Opel Corsa en rijdt met de radio op flink volume richting Hoogeloon. Even ontladen. Mirthes favoriet? De Engelbewaarder. Een lied dat, een beetje vrij vertaald, gaat over een bijzondere verschijning die zich liefdevol ontfermt over een ander. Waar dát aan doet denken, mag je zelf invullen. Maar als je ooit nog eens iemand op zwarte gympen (in een wit jasje van Thebe) voorbij ziet komen, kijk dan niet raar op, als je ineens dit liedje in je hoofd hebt…