Wat wil je vandaag eten? En wanneer? Voor veel mensen een vanzelfsprekende vraag. Maar tot voorkort was die keuze vaak beperkt. Bij Thebe Merlinde is dat veranderd. Met De Bedoeling kijkt Thebe naar wat bewoners nog zelf kunnen, om zo hun zelfredzaamheid te vergroten. Ook op het vlak van eten en drinken: bewoners hebben nu zelf de regie over hun eetmomenten. En dat levert tot nu toe warmere contacten, meer rust en verrassend veel eigen initiatief op!
Een andere kijk op eigen regie
“Tot voor kort aten bewoners bij ons standaard warm in de middag”, vertelt Gerda van Aart, coördinator Gastvrijheid bij Thebe Merlinde. “Maar dat past niet meer bij deze tijd. De nieuwe generatie bewoners heeft andere wensen. Waarom zouden we daar niet op inspelen?”. Vanuit die gedachte begon acht weken geleden een pilot waarbij bewoners zélf kunnen kiezen of ze warm willen eten in de middag of liever in de avond.
Die verandering kwam niet zomaar uit de lucht vallen. “We zijn met De Bedoeling anders gaan kijken naar inspraak van familie en bewoners”, legt Gerda uit. “Per thema betrekken we bewoners en familie die daar affiniteit mee hebben.” En dat werkt: de betrokkenheid is groter, en bewoners voelen zich gehoord.
Niet alles hoeft meer in één keer op het bord
Edmund Messerschmidt is medewerker ondersteuning en werkt dagelijks met bewoners. Hij ziet het verschil. “Voorheen moest iedereen zich aanpassen aan een vast ritme. Nu kijken we per bewoner wat bij diegene past. Sommige bewoners komen later uit bed, hebben net een boterham op, en dan is een warme maaltijd in de middag echt te veel. Door te schuiven met het eetmoment ontstaat er meer rust. En meer eetlust.”
De kleine groepjes waarin gegeten wordt – zes tot acht bewoners per huiskamer – maken het nog persoonlijker. “We verdelen het werk goed, zorgen dat iedereen weet wat hij doet. En we kijken welke zorgmedewerker bij welke bewoner past. Zo voelt iedereen zich op z’n gemak.”
Meer aandacht voor het tempo van bewoners
Huub van Osch komt regelmatig op bezoek bij zijn moeder, die sinds ruim een jaar bij Merlinde in Breda woont. “Ze heeft dementie en raakt snel het overzicht kwijt. Een boterham smeren is dan al een opgave: wat eerst? Brood, boter, beleg? Dat lukt niet altijd zelfstandig.” Volgens Huub helpt het enorm dat er nu meer aandacht is voor het tempo van bewoners. “Ze krijgen meer tijd voor het eten. En er wordt gecheckt of iedereen daadwerkelijk gegeten heeft.”
Zelf ziet hij hoe het sociale aspect een grote rol speelt. “Ik ken een bewoonster die een echt gezelligheidsmens is. Haar zonen denken dat ze liever ’s avonds warm eet, maar zij vindt het veel te leuk om met de anderen mee te doen, in de middag. En dat is precies de kracht van deze aanpak: het gaat om haar voorkeur, niet die van ons als familie. Bewoners worden gehoord en dat is De Bedoeling.”
Van aardappels tot eigen theekan
Het nieuwe beleid draait niet om culinaire hoogstandjes, maar om aandacht en keuzes. “De meeste bewoners zijn blij met een aardappeltje, jus en groente”, legt Gerda uit. “We hebben bijvoorbeeld kleinere theekannen, zodat bewoners ze zelf kunnen pakken en gebruiken. Eén mevrouw vindt het zelfs chique dat ze haar eigen kannetje krijgt.”
Bewoners helpen ook steeds vaker spontaan mee. “Ze ruimen tafels af, vouwen servetten, en sommigen halen zelfs bestek uit de vaatwasser om het op tafel te leggen”, vertelt Edmund. “Je merkt: ze voelen zich verantwoordelijk, ze doen weer mee. Dat is waar deze mensen behoefte aan hebben. We moeten juist niet alles uit handen nemen van ze.”
Eten als middel tot meer
De veranderingen zijn klein, maar de impact is groot. Gerda ziet bewoners letterlijk en figuurlijk in beweging komen. “Ook familie helpt mee. Ze pakken iets uit de kast, schenken koffie in voor anderen. Die open sfeer nodigt uit.” Waarom is eigen regie zo belangrijk? Edmund denkt even na: “Omdat mensen zich dan gezien voelen. Ze doen weer mee. Veel bewoners worden daardoor rustiger, meer zichzelf. Soms hebben ze een klein zetje nodig om ook mee te doen. Maar als je dat geeft, zie je ze opbloeien.”
Bij Thebe Merlinde draait het bij eten en drinken inmiddels om veel meer dan wat er op tafel komt. Het gaat om het gevoel dat je zelf mag kiezen. Dat je ertoe doet en dat je ook vandaag weer een stem hebt in je eigen leven. Zelfs als je die misschien niet altijd meer hardop kunt uitspreken.
